72 uur. Zo lang overleef ik het ongeveer, zegt Google. Want als je mij in een onbewoond gebied dropt, heb ik werkelijk waar geen idee wat ik kan eten of drinken. Zonder WIFI ben ik nergens. Zo natuurlijk ben ik niet meer, dat ik mij kan voeden puur uit de natuur.
Natuurlijk bestaat niet meer.
En zo natuurlijk is onze Nederlandse natuur ook niet meer. Dat zien we ook op de boerderij. We houden voor bepaalde graslanden een latere maaidatum aan, zodat we pas gras maaien als de vogels uitgebroed zijn. Maar voor die tijd komt er al een vos of das langs die alle nesten leegeet. We maken een speciale kruidenstrook langs percelen, als schuilplek voor insecten en buffet voor de bijen. Vervolgens krijgt het onkruid Melganzevoet de overhand en overwoekert de hele rand. Weg alle kruiden. Of is dat dan juist natuurlijk?
Dat is de natuur in Nederland tegenwoordig. Natuurlijk bestaat niet meer.
De kalfjes verzorgen we zelf, in plaats van bij de koe, zodat we in ieder geval zeker weten dat ze voldoende antistoffen binnenkrijgen via de biest. Want moedereigenschappen, die hebben een groot deel van onze koeien niet meer. We voeren onze koeien voer dat geen genetisch gemodificeerde producten bevat. Vind ik best natuurlijk. Maar dat zijn mijn medeconsumenten niet met mij eens. Onze melkfabriek heeft de grootste moeite de meerkosten daadwerkelijk voor ons terug te verdienen in de markt. Onze koeienmelk rauw verkopen lijkt me geweldig. Maar ik mag dit alleen vanaf mijn eigen erf doen en de consument moet dit zelf in de fles doen. Dat mag ik niet doen. Zo zijn de regels. Zoals het er nu voorstaat mogen wij onze kalfjes in het laatste kwartaal van dit jaar niet het eiwit voeren dat ze nodig hebben voor hun ontwikkeling. Er moet tenslotte stikstofruimte worden vrijgemaakt voor het bouwen van huizen. Dat is de natuur in Nederland tegenwoordig.
Natuurlijk bestaat niet meer.
Maar soms proef ik er van. Hoe het ooit was en hoe het ooit weer zal zijn. Als ik de wimpers bestudeer van een pasgeboren kalfje, als ik de koeien in de ochtendmist uit de wei haal of als ik dicht bij zo’n warm koeienlijf sta. Hemels!
Natuurlijk bestaat niet meer.
Daar ergens tussen manoeuvreren we dan. Tussen natuurlijk zoals God ooit de schepping zo fantastisch heeft ontworpen en tussen natuurlijk anno 2023. Tussen het allerbeste voorhebben voor je dieren en een schrale omzet. Tussen netjes aan de wet voldoen, of je koeien geven wat ze nodig hebben. En dat is een zoektocht voor ons als boeren, maar ook voor jou als consument. Een breekbaar evenwicht, of moet ik eigenlijk zeggen niet in evenwicht? Best ingewikkeld, die natuur in Nederland. Ik drink er nog maar eens een flink glas melk op, rauw en vers van de koe. Vind ik best natuurlijk.
Deze column is gepubliceerd op Nieuwlicht.
